Ponad 405 mln zł nałożył prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na KIA Polska i 11 dealerów spółki za zmowę się w sprawie cen samochodów i podzielenie między siebie rynku. Kary w wysokości ponad 1,5 mln zł otrzymało również pięć osób, które bezpośrednio odpowiadały za niedozwolone ustalenia. – W efekcie zmowy nabywcy stracili możliwość zakupu aut KIA od wybranych przez siebie sprzedawców w konkurencyjnych cenach – wyjaśnia UOKiK. W gronie ukaranych nie ma radomskiego dealera wspomnianej marki.
Decyzja UOKiK może szokować ukazując nieuczciwe praktyki części osób z samochodowej spółki i dealerów marki działających na polskim runku. Wysokość kary, łączna, jest wysoka.
– Przeprowadzone postępowanie wykazało, że spółka KIA Polska zawarła zmowę cenową i podzieliła rynek razem z dealerami jej samochodów. Zgodnie z założeniami porozumienia nabywcy samochodów marki KIA przez co najmniej osiem lat, od 2013 do 2021 roku, mogli kupić pojazd jedynie od odgórnie wyznaczonego sprzedawcy, bez możliwości otrzymania tańszej oferty od innego dealera. W konsekwencji mogli płacić za pojazdy więcej, aniżeli w warunkach uczciwej konkurencji – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Ustalali między sobą ceny.
Jak to działało?
Przedsiębiorcy ustalali między sobą ceny samochodów marki KIA. Importer przekazywał dystrybutorom cenniki oraz informował o wysokościach maksymalnych rabatów, jakich mogą udzielać. Dealerzy KIA Polska akceptowali te ustalenia i odmawiali potencjalnym klientom przedstawienia oferty konkurencyjnej w stosunku do przedstawionej w innym salonie.
KIA Polska pilnowała przestrzegania niedozwolonych ustaleń i w czasie cyklicznych wizyt w salonach sprzedaży dealerów, jak również drogą mailową, upominała dystrybutorów, którzy sprzedawali pojazdy po cenach niższych niż ustalone. Również sami dealerzy pilnowali siebie wzajemnie i przekazywali informacje do centrali, jeśli któryś z nich nie przestrzegał zawartego nielegalnie porozumienia.
Według UOKiK, zgodnie z ustaleniami dystrybutorzy mieli sprzedawać pojazdy jedynie klientom, którzy mieszkają lub prowadzą działalność gospodarczą najbliżej ich salonu.
– Jeśli do dealera zgłosił się potencjalny nabywca z innego regionu, wówczas był odsyłany do konkurencyjnego dystrybutora, niekiedy wprost przekazując jego dane kontaktowe. Dealerzy informowali siebie wzajemnie oraz KIA Polska o stosowaniu się do ustaleń. Kierowali również do importera skargi, jeśli któryś z dystrybutorów nie przestrzegał umówionych warunków. KIA Polska sama również monitorowała działania dealerów i dyscyplinowała tych, którzy chcieli sprzedać samochód klientom z obszaru, który nie był do nich przypisany – tłumaczy UOKiK.
Od 2017 roku spółka KIA Polska i jej dystrybutorzy podzielili rynek pojazdów oferowanych ośrodkom szkolenia kierowców. Polegał on na udzielaniu przez KIA Polska wsparcia sprzedaży samochodów do nauki jazdy jedynie tym dealerom, którzy wygrali w danym województwie przetarg na dostawę pojazdów do wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. Tym samym szkoły nauki jazdy z tych województw również miały ograniczoną możliwość otrzymania konkurencyjnej oferty od innego dystrybutora KIA.
Milionowe kary
Decyzją prezesa UOKiK na KIA Polska oraz 11 dealerów marki została nałożona łącznie kara w wysokości ponad 405 mln zł. Najwyższą karę – ponad 331 mln zł – dostała spółka KIA Polska. Kary otrzymało również pięć osób na kierowniczych stanowiskach: dwie w centrali spółki KIA Polska oraz po jednej u trzech dealerów.
Zdaniem UOKiK, zgromadzony materiał dowodowy pokazał, że swoim działaniem bezpośrednio doprowadzili do naruszenia przepisów.
To nie wszystko, dodatkowo prezes UOKIK wydał dwie decyzje, w których nałożył łącznie 163 tys. zł na wspólników dwóch ukaranych spółek (w jednym przypadku na łączną kwotę 70 tys. zł, w drugim na łączną kwotę 93 tys. zł) za – jak uzasadniono -nieudzielenie informacji w trakcie postępowania. Przedsiębiorcy nie dostarczyli dokumentów żądanych przez prezesa UOKiK, dotyczących m.in. wysokości ich obrotów. Maksymalna kara za nieudzielenie informacji żądanych przez organ antymonopolowy wynosi 3% rocznego obrotu przedsiębiorcy.
Można dochodzić roszczeń
UOKiK przypomina, że każdy kto poniósł szkodę wskutek naruszenia prawa konkurencji może złożyć do sądu cywilnego pozew przeciwko każdemu z podmiotów, który złamał prawo. Uzyskanie odszkodowania umożliwia ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (tzw. private enforcement), która weszła w życie w 2017 r. Prezes UOKiK opublikował specjalne opracowanie, w którym przybliża przepisy dotyczące tych kwestii.
Jakie kary i na kogo nałożył UOKiK?
Kary nałożone na poszczególnych przedsiębiorców:
KIA Polska – 331 021 284,64 zł
1. Marvel – 27 263 871,67 zł
2. AS Motors Classic – 11 617 847,67 zł
3. Wadowscy – 8 148 931,36 zł
4. Gam – 6 880 036,14 zł
5. Wrobud – 6 687 061,81 zł
6. Marek Patecki PHU M.Patecki – 4 257 688,04 zł
7. Landcar – 3 661 176,51 zł
8. Łukasz Patecki Lukas Auto-Park – 2 068 717,05 zł
9. Projekt Wola Barbara Patecki – 1 878 814,93 zł
10. Autotechnika Jacek Woźniak – 1 443 346,52 zł
11. Irena Patecka IMP Group – 1 032 903,49 zł
Kary nałożone na poszczególnych menadżerów (nie podajemy imienia i nazwiska, ale wysokość kary):
Jedna osoba z centrali – 437 500 zł, druga osoba z centrali – 433 100 zł, jedna osoba z jednego z dealerów marki – 420 000 zł, jedna osoba z innego dealerów marki – 225 000 zł, jedna osoba z kolejnego dealera marki – 137 800 zł.
